HITLE (1889 - 1945)

Ađônphơ Hitle (Adolf Hitler) - Quốc trưởng nước Đức phát xít, thủ lĩnh Đảng Quốc xã, kẻ gây ra cuộc Chiến tranh thế giới II.
Hitle xuất thân từ một gia đình tiểu tư sản người áo, là một tên phiêu lưu làm đủ nghề. Trong chiến tranh thế giới I, Hitle tham gia quân đội với chức vụ hạ sĩ. Năm 1919, Hitle cùng với 6 tên phiêu lưu khác tổ chức ra Đảng Công nhân Đức ở Muynkhen, sau đổi tên là Đảng xã hội - quốc gia (gọi tắt là Quốc xã). Năm 1923, Hitle cùng đồng bọn tiến hành âm mưu cướp chính quyền ở Muynkhen, nhưng thất bại. Trong nhà tù, Hitle viết cuốn Cuộc chiến đấu của tôi, nêu lên cương lĩnh của Đảng Quốc xã. Tháng 1-1933, dưới sức ép của bọn tư bản công nghiệp và tài chính trong "Câu lạc bộ những ông chủ", Tổng thống Hinđenbua đã trao chức thủ tướng cho Hitle. Năm 1934, khi Tổng thống Hinđenbua chết, Hitle nắm cả chức vụ tổng thống và thủ tướng, tự xưng Quốc trưởng.

Sau khi lên nắm chính quyền, Hitle đã thực hiện chế độ độc tài phát xít. Bọn phát xít đã giải tán các chính đảng và các tổ chức nhân dân chỉ để lại Đảng Quốc xã và những tổ chức phát xít do chúng lập ra. Bọn phát xít tổ chức vụ đốt nhà Quốc hội, rồi vu cho Đảng Cộng sản là thủ phạm. Chúng đặt Đảng Cộng sản ra ngoài vòng pháp luật, bắt giam và xử lãnh tụ Quốc tế Cộng sản G.Đimitơrôp (vụ án Laixích) và bắt giam hàng vạn các chiến sĩ cách mạng. Chúng còn thực hiện chính sách bài trừ những người Do Thái. Nhà tù và trại tập trung mọc lên khắp nơi. Hitle giao cho cơ quan cảnh sát nhà nước Ghêxtapô và các đội xung kích SA, đội bảo vệ SS của Đảng Quốc xã thực hiện nhiệm vụ khủng bố.

Hitle đã thực hiện một chính sách đối ngoại cực kỳ phản động. Năm 1936, Đức đã cùng với Italia can thiệp vũ trang vào Tây Ban Nha, giúp đỡ bọn phát xít Phơrăngcô bóp chết nước Cộng hòa Tây Ban Nha trẻ tuổi. Đức cùng với Italia và Nhật Bản thành lập trục Beclin - Rôma - Tôkiô để chuẩn bị Chiến tranh thế giới II. Tháng 3-1938, Hitle dùng vũ lực thôn tính nước áo. Tháng 9-1938, được sự thỏa hiệp của bọn đế quốc phương Tây ở hội nghị Muynkhen, Đức đã xâm chiếm Tiệp Khắc, bọn đế quốc phương Tây âm mưu đẩy nước Đức phát xít tấn công Liên Xô, nhưng ngày 1-9-1939, Đức lại tấn công xâm lược Ba Lan, một đồng minh của Anh - Pháp, buộc hai nước này phải tuyên chiến với Đức (3-9-1939). Cuộc chiến tranh thế giới II bùng nổ. Ngày 30-4-1945, khi Hồng Quân Liên Xô đánh bại quân đội phát xít Đức, tràn vào Beclin, thủ đô của nước Đức phát xít, Hitle đã tự sát.